اُپال یا اوپال (به انگلیسی: Opal)، یا سنگ چشم گربه[1] (نام‌های دیگر: اوپال، عین‌الهَر، عین‌الشمس) گونه‌ای از سنگ‌های بهادار است.
اپال یا چشم گربه گونه? بی‌شکل و نرم‌تر از در کوهی (SiO2·nH2O) است. سنگ چشم گربه یک سیلیس آبدار است که میزان آب آن تا 200 درصد هم می‌رسد. این سنگ ممکن است بی‌رنگ باشد ولی در رنگ‌های سفید، آبی شیری، خاکستری، سرخ، زرد، سبز، قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شود. اپال‌های سفید و سبز بیش از دیگر رنگ‌ها یافت می‌شوند و کمیاب‌ترین گونه، سرخ بر زمینه? سیاه است. تفاوت‌ها در رنگ چشم گربه تابعی از اندازه? رشد در طول موج‌های سرخ و فروسرخ است.[2]
سنگ چشم گربه یک کانی‌وار[3] ژله‌مانند است که در دمایی نسبتاً پایین ته‌نشین می‌شود و می‌تواند در شکاف‌ها و درزهای بیشتر تخته‌سنگ‌ها شکل بگیرد. این سنگ بیشتر در شکاف‌های لیمونیت، ماسه‌سنگ، ریولیت، مارن و بازالت شکل می‌گیرد.
اپال، نگین ملی کشور استرالیا است.
اوپال با فرمول شیمیایی SiO2.nH2O از مجموعه کانی هاست و خواص
فیزیکی و شیمیایی آن شبیه اوپال است. دارای لو مینسانس فراوان سبز
تا زرد-سبز است. گاه به صورت سنگ ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد
استفاده قرار می‌گیرد. از کلمهیونانی Hualos به معنی شیشه اخذ
شده‌است. محلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین 27–11 درصد در
تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد. برای اولین بار در چک
و اسلواکی کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری، رنگ: آبی یا
سبز، شفافیت: شفاف، شکستگی: صدفی، جلا: شیشه‌ای و در
رده‌بندی اکسید است و منشأ تشکیل آن بعد از آتشفشانی - دگرسانی
است.
همایند کانی‌شناسی (پارانژ) آن کالسدوئن - اوانسیت- اوپال خالص- اوپال
شیری- کالسدوئنگیرد. اسلواکی است کاربرد آن: گاه به صورت سنگ
ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می، از نظر ژیزمان قطره‌ای -
نودول - آگرگات - خوشه‌ای - استالاکتیت فراوان؛ در نواحی آتشفشانی
عهدحاضر در آلمان، چک و اسلواکی، مکزیک، ژاپن، ایسلند، آمریکا، کانادا و… یافت می‌شود.
